Voorbeelden
In verschillende fases zijn:
"Ik merk, dat ik allerlei ideeën heb over wat je zou kunnen doen. Wil je die horen?" (Fase 3)
"Nee. Ik wil gewoon zeggen wat ik denk en voel." (Fase 2).
"Ik merk, dat die ideeën mij afleiden, waardoor ik niet meer aanwezig kan
zijn. Kunnen we even pauzeren, zodat ik ze op kan schrijven?"(Fase 1)
Video voorbeeld
Dit luisterproces gebaseerd op het Book of Needs bevat ook een voorbeeld van hoe het Deck of Needs gebruikt kan worden door professionele luisteraars.
In verschillende stappen zijn:
"Ik merk, dat ik erg boos ben." (Stap 3)
"Dat betekent dat 1 van je behoeften niet vervuld is. Zullen we proberen
uit te vinden welke? Ben je boos, omdat je vooruitgang wil?"
(Stap 4)
"Ik wil niet over mijn behoeften praten. I wil dat je hoort en ziet dat ik
boos ben." (Stap 3)
"Ja, je bent boos omdat je behoefte aan vooruitgang niet vervuld is." (Stap 2,
de luisteraar volgt niet het tempo en de taal van de spreker).
6-Stappenmodel voor luisteren
Communicatie is vaak een spontaan proces gebaseerd op wat we geleerd hebben dat werkt. Voor de meeste situaties gaf onze opleiding ons de tools om zowel te vinden wat belangrijk is voor ons (luisteren) en de woorden om anderen hierover te vertellen (spreken). In sommige gevallen geven die tools echter niet het gewenste resultaat. In dergelijke gevallen kan een gestructureerd model voor luisteren en spreken helpen.
Soms werkt 'spontane' communicatie niet
Tijdens het schrijven van het Book of Needs kwamen wer erachter dat luisteren en spreken twee verschillende processen zijn die om een verschillend model vragen. Voor het spreken vinden we het 4-Stappenmodel van NVC zeer nuttig. Voor luisteren hebben we een model ontwikkeld met dezelfde focus: communicatie met behoeften. Tegelijkertijd hebben we een aantal stappen en richtlijnen toegevoegd die een bijdrage leveren als we luisteren naar anderen of onszelf.
3 Fases en 6 Stappen
Ons model bevat 3 fases en 6 stappen.
In de eerste fase maken we een verbinding tussen luisteraar, spreker en verhaal. In de tweede fase luisteren we naar de inhoud en proberen de kernboodschap te vinden. In de derde fase gebruiken we de kernboodschap om oplossing te vinden en daarna te handelen.
De eerste stap om verbinding te maken is 'aanwezig zijn'. Bij de tweede stap herhalen we wat we gehoord hebben in het tempo en de taal van de spreker. De eerste stap om de kernboodschap te vinden is het luisteren naar gedachten en gevoelens en de 'kerntrigger' te vinden. De tweede stap is dan om de behoeften achter deze kerntrigger(s) te vinden. De eerste stap om verandering te creëren is een combinatie van analyse van de situatie en het vinden van oplossingen en strategieën. De tweede stap is handelen.
Neem de volgende stap pas als de voorgaande voldoende vervuld is
Een van de belangrijkste gedachtelijnen uit het Book of Needs is dat we pas verder kunnen naar een volgende fase of stap als de voorgaande fasen en stappen (nog steeds) 'voldoende' vervuld zijn. Het is onze ervaring, dat deze richtlijn een groot effect heeft op je luisterproces, vooral in uitdagende situaties als conflicten, therapie of andere processen die een hoge kwaliteit van luisteren vragen.
Gebaseerd op dit model is zijn het formulier 'Luisteren met behoeften' en het "Empathie Pad" ontwikkeld, dat je helpt deze stappen te maken.
In mijn workshops en trainingen gebruik ik soms een langere presentatie van het 6-Stappen-model.